İş & gelir

İltica bazında oturma iznin olduğu zaman iş piyasasında Hollandalılar gibi aynı hakların ve yükümlülüklerin vardır. Yabancılar Belgende (kimlik kartı) "Çalışma izni vardır. Çalıştırma izni (TWV) gerekmez" notu yazılıdır. Bazı oturma izinlerinde çalışma iznin olmaz ve bu da Yabancılar Belgende yazılı olur.

Oturduğun yerde ve çevresinde hangi olanaklar olduğunu öğrenmek için belediyene danış. İstihdam Büroları (uitzendbureau) genelde geçici işler bulurlar. Mültecilere Yardım Kuruluşu, UAF ve Refugee Talent Hub Sivil Toplum Kuruluşları da bazen iş bulmada yardımcı olabilirler.

• İçinde eğitimlerin ve iş tecrübelerin yazılı olan iyi ve anlaşılır bir CV hazırla.
• LinkedIn web sitesinde güzel bir fotoğrafınla birlikte bir profil hazırla. Bu kullanım talimatı "LinkedIn for newcomers" (İngilizce) sana faydalı olabilir.
• www.refugeetalenthub.com web sitesinde bir profil hazırla.
• www.manpower.nl, www.indeed.nl, www.nationalevacaturebank.nl ve www.werk.nl. gibi web sitelerinde iş ara.
• Kendi oluşturduğun tanıdık ağının içerisindeki kişilere sana uygun bir iş olduğunu bilen birinin olup olmadığını sor.
• İstihdam bürolarına yazı yazdığın zaman direk en kendi iyi yönlerini tanıtmaya çalış. İstihdam bürosu çalışanları sana iş göstermeleri için önce senin özelliklerine inanmaları gerekir.
• Gönüllü iş yap. Böylece iş deneyimi edinir, Hollandacayı daha iyi öğrenir, bir ağ oluşturur, kendini faydalı hisseder ve muhtemel işverenlere kollarını sıvamanın ne olduğunu göstermiş olursun. VluchtelingenWerk'te de devamlı gönüllü çalışana ihtiyaç vardır.

Çalıştığın zaman, ama bir ödenek aldığın zaman da gelir vergisi ödemen gerekir. Gelir vergisi genelde işveren tarafından veya eğer bir ödenek alıyorsan, belediye tarafından ödenir. Vergi Dairesi yılda 1 kere gelir bilgilerini sanal yoldan beyan etmeni ister. Buna gelir beyannamesi denir. Vergi Dairesinden beyanname yapman için bir yazı gelmiş ise, bunu yapmak zorundasın. Vergi Dairesi yeterince ödeyip ödemediğini ve yeterince ödemediysen ne kadar daha ödemen gerektiğini ya da eğer fazla vergi ödemiş isen, sana ne kadar vergi iadesi yapılacağını hesaplar. Vergi beyannamesini doğru yaptığından emin olmak için Vergi Dairesinden yardım talep edebilirsin. Bunun için Vergi Dairesini arayarak bir randevu alman gerekir. Tel.: 0800- 0543.

Senin için çok fazla gelir vergisi ödenmiş ise, örneğin senenin bir kısmını mülteci kampında kalmış isen, M-formunu doldurarak vergi iadesi alabilirsin. Ama dikkat: belediye sana iade edilen parayı gelir olarak görebilir. O durumda belediye bu parayı sana yapılan ödenekten kesebilir. Dolaysıyla M-formunu doldurmadan önce belediyenin bu gibi durumlarda nasıl hareket ettiğini öğren.

Mülteci kampında COA tarafından sana her hafta giyecek ve içecek alman için harçlık verilir. Prosedürün 6 aydan fazla sürdüğü zaman paralı bir işte çalışabilir veya kendine ait müstakil bir iş yapabilirsin. Bunu yılda en fazla 24 hafta boyunca yapabilirsin. İşverenin bunun için izin alması gerekir: buna İşçi Çalıştırma İzni (TWV) denir. Gelir aldığın zaman harçlığından (kısmen) kesinti yapılır. İltica prosedürün süresince tabii ki gönüllü iş (ücretsiz iş) de yapabilirsin.

O halde işinizi, mümkünse seyahat süresi ve seyahat masrafları ile beraber sürdürmeye çalışın. Kendiniz istifa ederseniz, sosyal yardım ödeneği alma hakkınız olmayabilir ve belediye ödeneğinizi reddedebilecek veya erteleyebilecektir. İşvereninize danışın, belki işten birkaç hafta tatil alabilirsiniz ve böylece evinizi düzmeye ve taşınmaya zamanınız olabilir. Çalıştığınız saat sayısı az olup gelirinizle ilgili endişeleriniz varsa, bu hususu belediyeyle veya VluchtelingenWerk’teki danışmanınızla görüşün.

Filmde işine son verildiği veya çalışma saatlerin azaldığı zaman ne yapabileceğini gösteriyoruz. Ne tür ödenek için bir başvuru yapılır ve bu nasıl yapılır?
www.werk.nl web sitesinde iş arayan kişi olarak kaydolabilir ve daha fazla bilgiler bulabilirsin.

Henüz bir işin olmadığı veya gelirin düşük olduğu zaman bazı kolaylıklardan faydalanabilirsin. Bu kolaylıklar için başvurabilmek için BSN numaran ve DigiD'en (sanal kimlik) olması gerekir. DigiD hakkındaki bilgiler için bak Konut bölümüne.

Bir mülteci kampından bir belediyeye taşındığın ve henüz bir işin olmadığı zaman, belediyeden bir sosyal yardım ödeneği verilmesini talep edebilirsin. Mültecilere Yardım Kuruluşu genelde taşınmadan önce sana bu başvuruyu yapmanda yardımcı olur. Sosyal yardım ödeneği Hollanda hükümeti tarafından sana aylık yapılan bir ödenektir. Maddi açıdan kendini kurtarabilmen için yapılan düşük bir ödenektir. Evini donatmak için belediyeden kredi almış isen, sana verilen ödenekten bir süre kesinti yapılır. Ayrıca bazı belediyeler sana verilen sosyal ödeneğe karşılık örneğin gönüllü iş yapman ve/veya Hollandaca dil derslerine gittiğini belgelemen talep edilebilir.

Gelirin düşük ise çoğu zaman çeşitli maddi yardımlar alma hakkın vardır. Yani Hollanda hükümeti ev kiranın ve hastalık sigortaları primlerinin ödemelerine bir katkıda bulunur. Kira yardımının veya hastalık sigortaları primlerinin ödemesinde yardımın ne kadar olacağı şahsi durumuna ve gelirine bağlıdır. Mülteci kampından bir eve taşınmadan önce COA senin için kira yardımı veya hastalık sigortaları primlerinin ödemesinde yardım için bir başvuru yapar. Bunun için COA'nın kira sözleşmesinin bir örneğine ihtiyacı vardır. Dolaysıyla bu sözleşmenin bir örneğinin COA irtibat kişine ulaşmasını sağla.
Vergi Dairesi Kira ve bakım yardımlarını her ay peşin öder. Yani yılın başında verilen yardımın doğru olup olmadığı hesaplanır. Örneğin yılın ortasında (daha iyi) maaşlı bir iş bulduysan yapılan para yardımını iade etmen gerekebilir. Dolaysıyla gelirindeki değişiklikleri devamlı zamanında Vergi Dairesine bildir. Para yardımları için Hollandaca daha fazla bilgiler.

Para yardımları: gelirindeki değişiklikleri bildirmek

Gelirinde bir değişiklik mı oluyor? Az ve hatta fazla para yardımı almamak için bunu Vergi Dairesine bildirmen gerekir. Bu kısa filmde vergi dairesinin www.toeslagen.nl web sayfasında bunu nasıl ayarlayabileceğin açıklanmıştır.

Çocuk parası 18 yaşına kadar olan çocukların yetiştirilmesi için Hollanda hükümeti tarafından yapılan bir para yardımıdır. Çocuk parasının ne kadar olacağı çocuğunun yaşına ve evde yaşayıp yaşamadığına bağlıdır. Çocuk parası Sosyal Sigortalar Bankası (SVB) tarafından her 3 ayda bir ödenir. Oturma izni aldıysan çocuk parası için başvurabilirsin. Bazen COA bunu senin adına yapar. Mülteci kampında (AZC) çocukların için verilen harçlık, oturma iznini aldıktan 3 ay sonra durdurulur. Çocuk parası başvurusu yapma hakkında değişik dillerde daha fazla bilgiler.

Çocuğa bağlı bütçe (KGB) çocuk parasının haricinde her ay ailelere ödenen bir katkıdır. Bu katkı düşük ve orta dereceli gelirleri olanlara mahsustur. Çocuk parası aldığın zaman -ve belediyeye taşındıktan sonra kira ve/veya hastalık bakım yardımı almaya başladıktan sonra- otomatikman çocuğa bağlı bütçenin ödenmesine de başlanacaktır. Eşin halen yurt dışında mı kalıyor? O zaman eşin Hollanda'ya geldikten sonra çocuğa bağlı bütçe ile sorun oluşabilir. Buna engel olmak için ne yapabileceğini Mültecilere Yardım Kuruluşundan öğren. Çocuğa bağlı bütçe için Hollandaca daha fazla bilgiler.

Çalıştığın veya uyum derslerine gittiğin ve çocukların henüz orta okula gitmeye başlamadığı zaman çocuk bakımına veya okul dışı bakıma (BSO) gidebilirler. Hollanda devletinden bu masrafların karşılanması için bir katkı alabilirsin. Buna çocuk bakımı yardımı denir. Dikkat: eşin (henüz) Hollanda'da oturmuyorsa genelde çocuk bakımı katkısı alma hakkın yoktur. Büyük bir meblağı geri ödeme zorunda kalmaman için Mültecilere Yardım Kuruluşundan veya Vergi Dairesinden bilgi iste. Çocuk bakımı masraflarına yardım için Hollandaca daha fazla bilgiler.

Birçok belediyede düşük gelirli ailelere gıda (yiyecek) dağıtan örgütler vardır. Buna yemek bankası denir. Mültecilere Yardım Kuruluşunun rehberi sana da bu olanağın sunulabileceğini araştırabilir ve icabında buraya kaydolmana yardımcı olabilir.

Her belediyede düşük gelirli kişilere ve ailelere farklı uygulamalar olabilir. Örneğin beklenmeyen masrafları karşılayan bir acil para fonu veya çocuğunun bir spor kulübüne üyeliğini ödeyen bir para fonu olabilir. Oturduğun belediyeden veya Mültecilere Yardım Kuruluşunun refakatçisinden daha fazla bilgi iste.

Bu konu hakkında daha fazla video izlemek ister misin?

• Para yardımları hakkında video >>
• Sosyal güvenlik hakkında video >>

1. Werk

The Refugee Start Force

Bir iş arıyorsan The Refugee start force vasıtasıyla işverenlerle temas kurabilirsin.

• Refugee Start Force'un web sitesi

Refugee Talent Hub

İş arıyorsan, bir işverenin yanında etkinlikler yapabilmek için Refugee Talent Hub'e kaydolabilirsin.

• Refugee Talent Hub'un web sitesi

İş Kulübü

Utrecht, Eindhoven veya Rotterdam'da iş bulmak için veya bir eğitim için Werkclub'de (iş kulübü) ücretsiz bir programa katılabilirsin.

• İş Kulübü’nin web sitesi

New Dutch connections

New Dutch connections'da (Yeni Hollanda İlişkileri) çalıştaylara katılabilir veya profesyonel ve/veya sosyal gelişimin için bir çalıştırıcıdan veya çalışma arkadaşından yardım alabilirsin.

• Yeni Hollanda ilişkileri'nin web sitesi

VIP2 projesi - Mültecilerin Katılıma Yatırım Yapmaları

İş bulma olasılığını yükseltmek için Mültecilere Yardım Kuruluşunda eğitimlere katılabilir veya bir çalıştırıcının yardımından faydalanabilirsin.

• VIP2 Projesi hakkında bilgilere (pdf) VIP2 Projesinin
• web sitesi

I-MPOWER

I-MPOWER Amsterdam'da ve Rotterdam'da bir eğitim veya rehberlik vasıtasıyla gençlere iş bulmaya yardımcı olmaktadır.

• I-MPOWER Amsterdam'ın web sitesi I-
• MPOWER Rotterdam'ın web sitesi

UWV

UWV daha fazla iş bulma ihtimalin olabilecek mesleklere bir görüş sunmaktadır.

• UWV’nin web sitesi

Mültecilere iş rehberi (Sosyal Ekonomik Kurulun - SER)

Bu web sitesinde (gönüllü) iş, eğitim ve dil alanındaki projeler hakkında bilgiler bulunmaktadır.

• Mültecilere İş Rehberi’nin web sitesi

New Bees

New Bees'de evine yakın bir yerde iş deneyimi edinme olanakları bulabilirsin.

• New Bees'in web sitesi

Refugees Forward

Hollanda'da kendine bir şirket kurmak istiyorsan buradan Amsterdam'da veya Rotterdam'da sunulan eğitim programları bulabilirsin.

• Refugees Forward'ın web sitesi

Working Future

Working Future mail vasıtasıyla eğitimler sunar ve boş iş yerleri hakkında bilgi paylaşır.

• Working Future'nin web sitesi

Delitelabs

Delitelabs'da Hollanda'da nasıl kendine ait bir iş yerini açabileceğin hakkında sunulan bir programa katılabilirsin.

• Delitelabs’ın web sitesi

Qredits

Bir işyeri açmak için Qredits'ten kredi alabilir veya bir çalıştırıcının sana yardım etmesini isteyebilirsin.

• Qredits’in web sitesi

ROC

ROC Nederland eğitim, kariyer ve boş iş yerleri hakkında yardım sunan bir kuruluştur.

• ROC’nin web sitesi

Welcome Uygulaması

Welcome, yöre halkını ve Hollanda'ya yeni gelen kişileri gerek sosyal gerekse de profesyonel alanda çevrimiçi veya çevrimdışı aralarında temas kurmaya teşvik eden ve etkinleştiren bir uygulamadır.

• Welcome App’in web sitesi

2. Gelir

Sosyal yardım ödeneği

Rijksoverheid.nl web sitesinde sosyal yardım ödenekleri hakkında ülkesel yasalar ve düzenlemeler hakkında bakanlıklar tarafından bilgi verilmektedir.

• Rijksoverheid.nl’nin web sitesi

Euro-Wijzer projesi

Mültecilere Yardım Kuruluşu Euro-Wijzer projesi vasıtasıyla maddi açından kendilerini idare etme alanında mültecilere destek vermektedir.

• Euro-Wijzer’in web sitesi

Schuldhulpmaatje

Faturalarını ödeyemiyor musun? Borcun mu var? SchuldHulpMaatje (borç ödemede yardım arkadaşı) sana yardım eder. Sana para vermeyiz ama sorunlarını çözmeye yardımcı olabiliriz. Böylece biraz rahatlarsın. Yardımımız ücretsizdir.

• Schuldhulpmaatje’nin web sitesi

Humanitas

Yalnızlık, kayıp, yetiştirme, büyüme, ev idaresi ve tutukluluk konularında yardım için Humanitas'a başvurabilirsin.

• Humanitas’ın web sitesi

Milli Bütçe Bilgilendirme Enstitüsü - NIBUD

Nibud insanlara ev idaresi için bütçeleme konusunda yardım sunan bir tarafsız bir vakıftır. Elindeki parayla geçinme, tasarruf, harcamalar ve kredi alma konularında bilgi veririz. Kısaca: pratikte para işleri.

• NIBUD’un web sitesi